ده پوستر تبلیغاتی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه

جنگ جهانی اول رنج و هزینه‌ سنگینی بر دوش روسیه گذاشت و همین در اوایل سال ۱۹۱۷ به انگیزه شورش علیه تزار تبدیل شد.نقاشی مشهور بوریس کوستودیف سربازی را با اسلحه‌ای در دست نشان می‌دهد که از روس‌ها می‌خواهد برای پیشرفت جنگ پول بدهند. پوستر در ماه فوریه ۲۰۱۷ برای تبلیغ “بهای آزادی” منتشر شد و تصویر این سرباز تا شورش دوم در روسیه در ماه اکتبر در پوسترهای بسیاری استفاده شد.

انقلاب روسیه نه فقط هنگامه تحولات عظیم بود بلکه سبب شکوفایی خلاقیت‌های زیادی هم شد.

این روزها مراسم مختلف به مناسبت صدمین سالگرد انقلاب اکتبر در حال برگزاری است. به این مناسبت ۱۰ پوستری که در سال ۱۹۱۷ بیش از همه توده‌های مردم را برانگیخت، اینجا به نمایش می‌گذاریم.

‘بهای آزادی’

جنگ جهانی اول رنج و هزینه‌ سنگینی بر دوش روسیه گذاشت و همین در اوایل سال ۱۹۱۷ به انگیزه شورش علیه تزار تبدیل شد.

نقاشی مشهور بوریس کوستودیف سربازی را با اسلحه‌ای در دست نشان می‌دهد که از روس‌ها می‌خواهد برای پیشرفت جنگ پول بدهند. پوستر در ماه فوریه ۲۰۱۷ برای تبلیغ “بهای آزادی” منتشر شد و تصویر این سرباز تا شورش دوم در روسیه در ماه اکتبر در پوسترهای بسیاری استفاده شد.

در ماه مارچ ۱۹۱۷، میدان ووسكرسنسكايا (میدان انقلاب کنونی) و ساختمان پارلمان این کشور به مرکز تظاهرات انقلابیون تبدیل شد.

این پوستر نشانگر شور و شوق و انتظار مردم برای انقلابی بود که آغازگر فضایی تازه باشد. و همه اینها در تضاد با شرایط پس از جنگ اتفاق افتاده است.

این واقعا یک پوستر نبود. بیشتر شبیه به یک برگه تبلیغاتی است که نشان می‌دهد قدرت در روسیه شخصیت داشته است. این مردان رهبران سیاسی روز بودند؛ اعضای دولت موقت.

میخائیل رودزیانکو رئیس دومای دولتی (پارلمان) در مرکز قرار گرفته و الکساندر کرسنکی، رئیس اولین دولت سوسیالیست در گوشه چپ. 

در بالای پوستر مردان مسلح در حالی دیده می‌شوند که شعارهای “سرزمین و آزادی” و “حق خود را فقط با جنگیدن می‌توان بدست آورد” در دست گرفته‌اند.

اغلب پوسترهای انتشاراتی پاروس بوسیله شاعران و هنرمندان مشهوری مانند ولادیمیر مایاکوفسکی و آلکسی راداکوف طراحی شده بود. تصویر بالا سربازی را نشان می‌دهد که از بورژواها دفاع می‌کند و این شعار نوشته شده: “اینها کسانی هستند که سربازان قبلا از آنها دفاع می‌کردند.”

و در تصویر پایین شعارهای “سرزمین و آزادی”، “دموکراسی و جمهوریت” و “آزادی” چاپ شده و این توضیح آمده که اینها چیزهایی است که او اکنون از آنها دفاع می‌کند.” 

در ماه مارچ ۱۹۱۷، نیکولای دوم، آخرین تزار روسیه از قدرت کناره گیری کرد و اعضای مجلس دوما، دولت موقت را تشکیل دادند. نام این پوستر این است: “یادداشتی به یادبود پیروزی مردم” و نشان می‌دهد که تزار تحقیر شده قدرت را به نیروهای انقلابی می‌دهد که سمبل‌شان سربازان و کارگرانند.

در پس‌زمینه این پوستر، تصویر ساختمانی که دومای دولتی در آن تشکیل می‌شد، دیده می‌شود. بر فراز آن یک خورشید در حال طلوع به عنوان نماد آزادی تصویر شده است؛ از نمادهای محبوب پوسترهای آن دوران. 

هرم جامعه

این پوستر یکی دیگر از کارهای مشترک مایاکوفسکی و راداکوف برای انتشارات پاروس بود. 

در بالای پوستر تزار را نشان می‌دهد که روی تخت نشسته و ردایش را روی سر مردم طبقات دیگرانداخته است. از بالا به پایین به ترتیب نوشته شده: “ما حکومت می‌کنیم. ما برای شما دعا می‌کنیم. ما شما را قضاوت می‌کنیم. ما از شما محافظت می‌کنیم. ما به شما غذا می‌دهیم. شما کار می‌کنید.”

بیشتر داستان‌های طنز محبوب تا تابستان سال ۱۹۱۷ داستان‌هایی بر ضد کشیش‌ها و ضد سلطنت بود که به ویژه نیکولای دوم، آخرین تزار و همسرش را هدف قرار می‌داد.

در پی کارزارهای انتخابات

در پاییز ۱۹۱۷ کارزارهای نخستین انتخابات عمومی در روسیه خشم‌آلود و سازش‌ناپذیر بود. ده‌ها گروه در آن شرکت کردند اما بزرگترین آن “حزب سویالیست انقلابی” بود. روی این پوستر نوشته شده: “رفقای همشهری! برای تظاهرات در روز گشایش مجلس نمایندگان آماده شوید.” 

”آنارشیسم به وسیله دموکراسی نابود می‌شود ”

این پوستر متعلق به حزب “لیبرال قانون اساسی (کادت)” است که در آن از استعاره نقش حیوانات و تصاویر اسطوره‌ای استفاده شده است: هیولای غولپیکر نماد آنارشیسم است و سربازی که بر اسب سفید نشسته نماد دموکراسی.

زنجیرهای گسسته

پوستر انتخاباتی حزب سوسیالیست انقلابی ساده بود و کارگران و کشاورزان را هدف قرار داده بود. “حزب سوسیالیست انقلابی – فقط با جنگیدن میتوانید حقتان را بگیرید!” کارزار انتخاباتی آنها بسیار قوی بود.

آنها با این شعارها به پیروزی دست یافتند: “زمین و آزادی!” و “زنجیرها را پاره کنید و کل جهان آزاد خواهد شد”. 

حزب بلشویک‌ها (حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه) در استفاده از پوسترهای تبلیغاتی خیلی کند بود. پوستر آنها برای انتخابات ۱۹۱۷ خیلی ساده نوشته بود: “به فهرست حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه رای دهید.”

وقتی در نوامبر سال ۱۹۱۷ جنگ داخلی شروع شد، بلشویک‌ها هم خیلی سریع دست به کار شدند و این سبک پوستر سیستم تبلیغاتی شوروی را بنیان نهاد. گروهی از هنرمندان اتحاد شوروی از جمله مایاکوفسکی و راداکوف، این سبک را ابداع کردند. پوسترهای این سبک ساده و حاوی یک پیام کوتاه، رسا و تند بود. این سبک خیلی زود به سبک اتحاد جماهیر شوروی معروف شد و به عنوان یک سبک طراحی کلاسیک جهانی شد.