فیلم عصبانی نیستم شامگاه ۱۳ فوریه در حالی نمایش رسمی خود در بخش “پانوراما” از جشنواره برلین را پشت سرگذاشت که پس از جنجال‌های رخ داده برسر این فیلم طی جشنواره فجر، اکران عمومی آن در ایران فعلا چندان محتمل به‌نظر نمی‌رسد.



                                   لایک زنی فیس بوک ما
مهدیس امیری
روزنامه نگار – محل برگزاری جشنواره برلین
فیلم عصبانی نیستم شامگاه ۱۳ فوریه در حالی نمایش رسمی خود در بخش “پانوراما” از جشنواره برلین را پشت سرگذاشت که پس از جنجال‌های رخ داده برسر این فیلم طی جشنواره فجر، اکران عمومی آن در ایران فعلا چندان محتمل به‌نظر نمی‌رسد.
در جلسه پرسش و پاسخ کوتاه پس از فیلم در برلین، کارگردان و بازیگران آن – رضا درمیشیان، نوید محمد زاده و باران کوثری- به سوالات حاضران در مورد شرایط ساخت فیلم و حواشی آن در جشنواره فجر به خلاصه‌ترین و مبهم‌ترین شکل ممکن پاسخ‌دادند تا دامنه بحران‌های موجود پیرامون این فیلم در ایران گسترده‌تر نشود.
دومین ساخته رضا درمیشیان که طی جشنواره فجر از طرف برخی افراد و رسانه‌های اصولگرا به عنوان “حامی فتنه” 

کلیک

به شدت مورد حمله قرار گرفته بود، پس از کشمکش‌های بسیار در نهایت با “مصلحت‌اندیشی” برگزارکنندگان جشنواره، علیرغم آنکه در پنج رشته کاندیدای دریافت سیمرغ شده بود وادار به انصراف از بخش مسابقه شد.



“حامیان فتنه” در جشنواره فجر

مدتی پیش از شروع جشنواره فجر اعتراضات سایت‌های اصولگرا و بعضی از نمایندگان مجلس در مورد حضور فیلم‌های «حامی فتنه» در این جشنواره آغاز شد. نوک پیکان این حمله‌ها بیش از هر فیلم دیگر به سمت «قصه‌ها» (رخشان بنی اعتماد)،آشغالهای دوست‌داشتنی (محسن امیریوسفی) و عصبانی نیستم (رضا درمیشیان) نشانه گرفته‌‌ شده بود. یکی از این معترضان نصرالله پژمان‌فر رییس گروه هنر و رسانه کمیسیون فرهنگی مجلس بود که در اواخر دی‌ماه طی مصاحبه‌ای “فتنه” را “خط قرمز” مجلس خواند و ضمن ابراز نگرانی از حضور فیلم‌های “حامی فتنه” در جشنواره امسال، هشدار داد که مجلس “اخبار مربوط به جشنواره را رصد می کند و منتظر واکنش مناسب مسئولان فجر است”.
او افزود مجلس ارائه “قرائت ماهواره‌ای” و “تحریف تاریخ” در مورد وقایع سال ۸۸ را به هیچ وجه تحمل نخواهد کرد.
احمد سالک، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس نماینده دیگری بود که در اوایل بهمن‌ماه طی نامه‌ای به رئیس سازمان سینمایی حجت‌الله ایوبی، “حساسیت” مجلس به موضوع فتنه را مورد اشاره قرارداد و افزود مجلس “اجازه نخواهد داد که برخی جریانات و یا برخی افراد ناآگاه با نادیده گرفتن حرکت مردم قرائت خارجی‌ها را از فتنه ۸۸ در جامعه نشر دهند”.
رئیس سازمان سینمایی، حجت‌الله ایوبی در پاسخی گنگ به این نامه و سایر اعتراضات اصولگرایان اعلام کرد “دغدغه‌های نمایندگان کمیسیون فرهنگی مجلس” را درک می‌کند اما جای نگرانی نیست زیرا وزارت ارشاد قصد ندارد “سینما را قربانی مسائل سیاسی” کند.

باران کوثری،‌ نامزد حذف‌شده جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فجر.
علیرغم این ادعا، از میان فیلم‌های مغضوب اصولگرایان، آشغال‌های دوست داشتنیباوجود اصرار اهالی سینما و رسانه حتی در برج میلاد نیز نمایش داده نشد.
فیلم عصبانی نیستم اگرچه به نمایش درآمد، به مراتب بیشتر دردسرساز شد، زیرا فیلم در ۵ رشته از جمله بهترین بازیگر نقش‌ اول مرد و زن، بهترین جلوه‌های ویژه، بهترین صدای فیلم و بهترین تدوین کاندیدای دریافت سیمرغ شده بود و دست‌کم تعلق گرفتن سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به نوید محمدزاده بازیگر این فیلم بسیار محتمل به نظر می‌رسد.
تصور دریافت سیمرغ توسط فیلمی که به گفته اصولگرایان “بیشتر به کنفرانس برلین شبیه است تا فیلم” چنان برای آنها ناممکن بود که کار به تهدید وزیر ارشاد، علی جنتی کشید. نصر‌الله پژمان‌فر با اعلام اینکه اخطارهای پیشین مجلس در مورد فیلم‌های “حامی فتنه” توسط دولت نادیده گرفته شده است افزود به دلیل بی توجهی دولت به این “تذکر مشفقانه”، به نظر می رسد که “مجلس باید از ابزار خودش در این باره استفاده کند”.
او در ادامه شخص وزیر را مورد خطاب قرار داد و او را به پاسخگویی فراخواند؛ سخنانی که می‌توان آن تهدیدی تلویحی به استیضاح وزیری دانست که پیشتر نیز به دلیل بی توجهی به ترویج “اباحه‌گری” در کشور از مجلس “کارت زرد” دریافت کرده بود.

مدیران جشنواره فجر و رایزنی‌های بی‌حاصل

خط و نشان‌های اصولگرایان موثر واقع شد و نمایش عصبانی نیستم در سالن برج میلاد تا آخرین روز جشنواره به تعویق افتاد، اما اکران این فیلم در سالن‌های دیگر و استقبال گسترده مخاطبان خبر از این می‌داد که برخلاف نمایندگان مردم در کمیسیون فرهنگی مجلس، خود مردم فیلم را پسندیده اند.
اگرچه فیلم در شهرستانها اساسا اجازه اکران نیافت، در بعضی از سینماهای تهران ازدحام مردم به حدی رسید که در سینما استقلال گارد ویژه اقدام به متفرق کردن مردم متقاضی تماشای این فیلم کردند؛ اما علیرغم اشتیاق مردم و درخواست مدیر سینما مبنی بر اختصاص یک یا دو سئانس فوق‌العاده به این فیلم، مدیران جشنواره به این درخواستها پاسخ منفی دادند.

خلاصه داستان عصبانی نیستم

عصبانی نیستم ماجرای جوانی کرد به نام نوید را روایت می‌کند که در دانشگاه تهران درس می‌خواند و به دنبال حوادث بعد از انتخابات سال ۸۸، “ستاره‌دار” و از تحصیل محروم می‌شود.
اخراج نوید از دانشگاه نه تنها او را به بیکاری و مشکلات اقصادی دچار می‌کند، بلکه او را در آستانه جدایی از نامزدش ستاره (با بازی باران کوثری) نیز قرار می‌دهد و مجموع این شرایط به درهم ریختگی وضعیت روانی نوید می انجامد.
درماندگی و عجز نوید در مواجهه با جامعه بی‌تفاوتی که بخشی از آن در فقر فرورفته و بخش دیگر آن به چیزی جز کسب درآمد از هر راه ممکن فکر نمی‌کند، تصویری سمپاتیک و تاثیرگذار از این شخصیت برای تماشاگر می‌سازد.
نگرانی و تردید مقامات جشنواره در مورد نمایش فیلم در حدی بود که اکران آن در سینمای اهالی رسانه بدون اعلام قبلی انجام پذیرفت و نشست خبری آن نیز برگزار نشد، اگرچه این اقدامات هم نتوانست رضایت مخالفان فیلم را جلب کند.
سایت رجانیوز ضمن “سفارتی” خواندن این فیلم، عدم برگزاری نشست خبری آن را نوعی گریز و ناشی از “ترس سازندگان آن از مواجهه با سوالات و واکنش‌ها” خواند.
همین وبسایت در یکی دیگر از مطالب متعددش در مورد این فیلم رضا درمیشیان را فیلمسازی خواند که “از دست مردم مملکتش عصبانی است و به خاطر عدم حمایت از جریان فتنه، قصد انتقام‌گیری از آن‌ها را دارد.”
خبرگزاری فارس نیز کاندیداشدن این فیلم را “پالس مثبت وزارت ارشاد برای ساخت فیلم‌های حامی فتنه” خواند و فیلم را “توهین به نظام و متدینین جامعه” دانست. این رسانه اصولگرا دریکی از نقدهایی که در مورد این فیلم منتشر کرد، به شدت به تصویری که شخصیت نوید از فعالان جنبش سبز ارائه می‌دهد تاخت.
درحالی که زمزمه‌های حذف این فیلم از چند روز قبل مطرح شده بود، در نهایت در مراسم اختتامیه جشنواره فجر مجری برنامه اعلام کرد که تهیه کننده این فیلم محمد اطبایی از شرکت در بخش مسابقه انصراف داده است. هرچند مسئله انصراف فیلمی که شانس بالایی برای به خانه بردن سیمرغ داشته به خودی خود آنقدرغریب هست که هر شنونده‌ای را در مورد وقایع پشت پرده به تردید بیاندازد، واکنش چهره‌های مختلف در مورد این موضوع نیز ابعاد آن را به روشنی توضیح می‌دهد.

انصراف کارگردان یا حذف؟

هوشنگ گلمکانی، از اعضای هیئت داوران پس از اختتامیه جشنواره فجر مدعی شد “فشارهای بیرونی” بر رای هیات داوران در مورد این فیلم تاثیری نگذاشته و خود کارگردان “به حکم عقل” فیلمش را از مسابقه خارج کرده‌است.
بر خلاف سخنان آقای گلمکانی که این انصراف را به تصمیم عقلانی و فارغ از احساسات رضا درمیشیان نسبت می‌دهد، در برخی خبرگزاری ها از جمله خبرآنلاین، اخبار حاکی از این بوده است که مقامات جشنواره از درمیشیان خواسته‌اند از رقابت انصراف دهد و پس از مواجهه با مقاومت او دبیر جشنواره، علیرضا رضاداد شخصا وارد عمل شده تا این فیلم در بخش مسابقه شرکت داده نشود.
واکنش حجت‌الله ایوبی به حواشی این فیلم نیز تاییدی دیگر بر اجبار کارگردان به خارج کردن فیلمش از بخش مسابقه بود. او با اشاره به رضایتش از جشنواره امسال، به دشواری‌های “معتدل بودن” اشاره کرد و افزود “تدبیر و اعتدال اقتضا می‌کند که ما در خیلی از جاها مصلحت سینما را بر مصلحت یک فرد یا یک فیلم ترجیح دهیم.”
این اشاره ضمنی به نادیده گرفته شدن حق عوامل این فیلم در حالی است که کمیسیون فرهنگی مجلس و اصولگرایان خود را تا حدود بسیاری برنده این جنگ به شمار می‌آورند. نصرالله پژمان‌فر که پیشتر وزیر را به استیضاح تهدید کرده بود، پس از برگزاری اختتامیه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس اعلام کرد کمیسیون فرهنگی مجلس قصد دارد به خاطر “برگزاری مناسب جشنواره فیلم فجر و مدیریت خوب آیین اختتامیه آن” از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دست‌اندرکاران جشنواره تقدیر کند. وی همچنین داوری این دوره از جشنواره را « بسیار منسجم، قابل قبول و قابل دفاع» خواند.

هرچند مدیران این جشنواره در تقلایشان برای راضی نگه داشتن همه طرفین دعوا حتی تا آنجا پیش رفتند که به دو فیلم به عنوان “بهترین فیلم” جایزه بدهند؛ ماجرایعصبانی نیستم نشان داد راضی کردن همزمان اصولگرایان و سینماگران مستقل برای وزارت ارشاد دولت «تدبیر و امید» کار ساده‌ای نخواهد بود.